Song thị – Nhìn đôi là gì?

Nếu bạn đột ngột có khả năng nhìn thấy hai hình khi cả hai mắt bạn đều không thấy có gì bất thường. Đây là dấu hiệu nghiêm trọng bạn không được bỏ qua.

Đôi khi thỉnh thoảng bạn có triệu chứng nhìn hai hình (nhìn đôi), và triệu chứng này không kéo dài mà chỉ tạm thời, bạn vẫn cần được kiểm tra với bác sĩ chuyên khoa mắt để xác định rõ nguyên nhân gây ra là gì.

Song thị – Nhìn đôi là trường hợp nhìn hai hình

Nguyên nhân gây ra Song thị – Nhìn đôi

Triệu chứng nhìn hình đôi xuất hiện thỉnh thoảng có thể do các nguyên nhân như: uống quá nhiều rượu bia hoặc cơ thể bị suy nhược, mệt mỏi. Dạng nhìn hình đôi tạm thời này chỉ xuất hiện một lúc và thường không cần phải lo lắng.

Nhưng nếu tình trạng nhìn hình đôi kéo dài và không bớt hoặc tái đi tái lại nhiều lần. Thì có thể là do các nguyên nhân dưới đây:

  • Đột quỵ nhẹ, chấn thương đầu, phù não hoặc dãn phình động mạch não (brain aneurysm). Một chấn thương ở đầu, khối u, đột quỵ hoặc các tình trạng tương tự có thể gây ra tình trạng nhìn hình đôi đột ngột. Bước đầu bạn cần được bác sĩ chuyên khoa mắt đánh giá và sau đó có thể sẽ được chuyển tới các chuyên khoa thần kinh hay ngoại thần kinh để đánh giá sâu hơn tình trạng và điều trị

Cảm giác nhìn thấy “bóng ma” hoặc “nhìn mờ”, có thể là bạn đang có triệu chứng nhìn hình đôi. Và cần được bác sĩ chuyên khoa mắt đánh giá và tìm nguyên nhân thực sự của triệu chứng và đưa ra hướng xử trí sớm.

Bất thường của giác mạc

Nhìn hình đôi có thể được gây ra bởi tình trạng gọi là “giác mạc chóp – keratoconus” (một tình trạng giác mạc mỏng và nhọn ở đỉnh gây ra loạn thị nặng) và tình trạng “thoái hóa giác mạc”

Nếu như song thị do hai nguyên nhân trên, giải quyết vấn đề là không dễ. Nhiều bất thường của giác mạc có thể được cải thiện khi bạn sử dụng kính tiếp xúc đặc trị hoặc áp dụng pháp đồ điều trị cho vấn đề khô mắt (thuốc nhỏ hoặc các can thiệp ngoại khoa). Những bệnh nhân có vấn đề này đôi khi cần được can thiệp phẫu thuật như ghép giác mạc hoặc Intacs implants (đặt vòng nhựa vào trong mắt giúp giảm độ cong giác mạc). Bác sĩ chuyên khoa mắt sẽ đánh giá và đưa ra chỉ định thích hợp cho từng trường hợp.

Khô mắt

Bệnh lý gây khô mắt nặng như hội chứng Sjogren (hội chứng do rối loạn hệ miễn dịch thường gặp ở các bệnh nhân viêm khớp hay lupus gây ra khô mắt và khô miệng nặng). có thể gây ra triệu chứng nhìn đôi do thiếu hay chất lượng nước mắt kém.

Đối với những bệnh nhân đang có vấn đề khô mắt có thể được cải thiện với nước mắt nhân tạo, vitamin, vệ sinh bờ mi hay sử dụng nút chặn điểm lệ.

Nếu bạn đã và đang có tình trạng khô mắt. Điều trị là điều hết sức quan trọng. Và việc điều trị vấn đề khô mắt cũng là một chủ đề hấp dẫn với cả bác sĩ chuyên khoa mắt. Kiến thức và công nghệ trên thế giới về bệnh khô mắt luôn cải tiến và cần cập nhật mỗi ngày.

Phẫu thuật khúc xạ

Nếu như bạn đã được phẫu thuật khúc xạ bằng bất cứ phương pháp nào (LASIK,PRK..) bạn đều có khả năng bị nhìn hình đôi sau phẫu thuật vì những thay đổi trên giác mạc của bạn do can thiệp ngoại khoa.

Một bề mặt bất thường của giác mạc gây ra do can thiệp phẫu thuật hay do khô mắt đều khiến cho ánh sáng bị tán xạ thay vì hội tụ lại một cách hoàn hảo như tự nhiên.

Tuy nhiên vấn đề nhìn hình đôi do phẫu thuật khúc xạ thường sẽ khỏi sau vài tuần hay tháng. Trong thời gian này thuốc nhỏ mắt có thể cải thiện được vấn đề. Một số trường hợp ít, nếu tình trạng nhìn hình đôi kéo dài, một phẫu thuật lần hai là cần cân nhắc.

 Đục thủy tinh thể

Đục thủy tinh thể có thể gây ra triệu chứng nhìn đôi, thường là ở một mắt. Nguyên nhân là do sự mờ đục của thủy tinh thể tự nhiên gây ra tình trạng khuếch tán ánh sáng nhiều hướng khác nhau thay vì hội tụ tốt tại một điểm khiến tạo ra nhiều hình ảnh khác nhau lên võng mạc. Đặc biệt của nhìn hình đôi của bệnh đục thủy tinh thể thấy rõ khi nhìn vào ánh đèn. Phẫu thuật là hướng giải quyết cho vấn đề này.
Mắt bị đục thủy tinh thể cũng có thể là một nguyên nhân

 Liệt dây thần kinh sọ não.

Nhìn hình đôi có thể gây ra do tình trạng yếu liệt hoặc mất sự phối hợp giữa hai mắt. Gặp phải khi cơ vận nhãn một trong hai mắt đột ngộ bị yếu liệt. Điều này có thể do tiểu đường, chấn thương đầu, khối u, bệnh đa xơ cứng, viêm màng não, tăng huyết áp, nhồi máu não hay phình động mạch não. Đa số những trình trạng liệt thần kinh sọ có thể tự khỏi khi tình trạng gây ra nó được cải thiện. Nhưng nếu nó không thuyên giảm, bệnh nhân cần được một số can thiệp nhãn khoa như: phẫu thuật, đeo thấu kính để giúp cải thiện vấn đề nhìn hình đôi.

 Đôi khi bạn không thực sự thấy rõ được hai hình ảnh, bạn có thể cảm giác rằng mình đang nhìn hình nổi hơn bình thường, hay cảm giác như nhìn thấy “ma quỷ”, mờ ảo xung quanh vật thể bạn nhìn. Đặc biệt tăng khi bạn nhìn vào một nguồn sáng.

Nhìn hình đôi và cấu trúc của mắt

Thực sự thị ai trong chúng ta chẳng ai muốn mình mắc phải vấn đề nhìn hình đôi. Nhưng mắt là một cơ quan phức tạp được điều khiển bởi nhiều yếu tố: cơ, thần kinh, và các cấu trúc tỉ mỉ ở trong của mắt.

Khi hai mắt phối hợp với nhau một cách chính xác với nhau, cùng một thời điểm quy tụ tốt vào điểm cần nhìn ta thu được thị giác hai mắt tốt và chỉ nhìn thấy một hình. Và khi quá trình này bất thường, ta thu được tình trạng nhìn hình đôi.

Một số người không may mắn sinh ra với tình trạng hai mắt không “phối hợp” cùng nhau, tình trạng được gọi là “lé”. Trên bệnh nhân lé, nếu cả hai mắt đều phát triển như bình thường thì bệnh nhân sẽ thấy hai hình cùng lúc. Nhưng nếu não bộ thích nghi tình trạng này, não sẽ xóa bỏ hay lờ đi thông tin từ một mắt. Đây gọi là tình trạng não bộ trung hòa. Để đánh giá hướng giải quyết cho bệnh nhân lé đòi hỏi bác sĩ chuyên khoa mắt có kinh nghiệm điều trị về lé nhận định.

Điều trị cho tật nhìn hình đôi.

Tổng quát, điều trị cho vấn đề nhìn hình đôi bao gồm phẫu thuật, luyện tập mắt, mang lăng kính và dùng thuốc.

Nhìn hình đôi có thể xuất hiện khi hai mắt bị mất đi khả năng phối hợp với nhau do lé, liệt dây thần kinh sọ và các yếu tố khác.

Điều quan trong là được thăm khám đánh giá mắt toàn diện bởi bác sĩ chuyên khoa mắt sẽ giúp tìm ra nguyên nhân gây nhìn hình đôi. Đánh giá càng sớm càng có ích cho việc điều trị. Bác sĩ mắt có thể sẽ điều trị hoặc chuyển đi chuyên khoa khác nếu nguyên nhân cần được can thiệt của các chuyên khoa khác (ví dụ nội hay ngoại thần kinh).

Đôi khi bạn đột ngột có triệu chứng nhìn hình đôi và nó biến mất sau một thời gian. Đây có thể là do não của bạn đã thích nghi và “tắt bớt” một hình ảnh kém sắc nét hơn của một trong hai hình.

Tuy rằng điều này chắc chắn sẽ khiến bạn dễ chịu và bạn có thể chịu đựng được thêm một thời gian. Nhưng điều này là hết sức nguy hiểm. Tình trạng não bộ trung hòa bớt một hình ảnh của một mắt sẽ khiến nguyên nhân và tình trạng của bạn bị che lấp và kéo dài dẫn đến trầm trọng vấn đề.

Thực tế, những tình trạng mà não bộ trung hòa bớt đi một hình ảnh không chỉ là vấn đền thị giác, mà là vấn đề liên quan đến sống và chết. Ví dụ như tình trạng của một khối U não hay phình động mạch não (giai đoạn sớm có thể tiến tới vỡ và xuất huyết não).

Hãy đến khám bác sĩ chuyên khoa mắt ngay lập tức nếu có triệu chứng nhìn đôi.

Song thị gây khó chịu cho bệnh nhân

Và đôi khi phải chấp nhận rằng nhiều nguyên nhân gây ra nhìn đôi rất khó đánh giá và giải quyết.

Trong những tình trạng như vậy, bệnh nhân cần chấp nhận rằng phải sống chung với triệu chứng. Bác sĩ chuyên khoa mắt có thể sẽ chỉ định sử dụng lăng kính, hoặc che mắt, hoặc làm mờ một phần kính, hoặc sử dụng kính áp tròng đặc biệt.

Đa số trường hợp theo thời gian não bộ sẽ trung hòa bớt một mắt và điều bệnh nhân có thể là đó là kiên nhẫn với các điều trị của bác sĩ chuyên khoa mắt.

Kháng sinh và triệu chứng nhìn hình đôi

Fluoroquinolones có thể dẫn đến triệu chứng nhìn hình đôi.

Kháng sinh đường uống Fluoroquinolone (dùng để chữa viêm phế quản, viêm xoang, viêm phổi và các nhiễm trùng da) có thể gây ra triệu chứng nhìn hình đôi. Nghiên cứu 171 trường hợp nhìn hình đôi do thuốc, có 53 bệnh nhân có triệu chứng biến mất khi ngưng điều trị.

Do Fluoroquinolone có tác dụng phụ là gây rối loạn chức năng của gân cơ, có thể dẫn đến tình trạng nhìn hình đôi.

Lược dịch ThS. BS Nguyễn Lê An

Bạn cần tư vấn và điều trị hay tầm soát bệnh lý mắt, hãy inbox hoặc gọi qua hotline 1900 636 877 với chuyên gia nhãn khoa đầu ngành luôn đồng hành cùng bạn trên hành trình bảo vệ đôi mắt sáng khỏe.